Πριν πάμε στο φεστιβάλ της Γκούτσα, για να ζήσουμε από κοντά το λεγόμενο "Woodstock των Βαλκανίων", βλέπαμε βιντεάκια από προηγούμενα χρόνια για να πάρουμε μια ιδέα τού τι θα συναντήσουμε εκεί πέρα. Βέβαια, όπως τόνιζαν διάφοροι τουρίστες, δεν μπορεί κανείς να καταλάβει περί τίνος πρόκειται αν δεν το ζήσει ο ίδιος! Οπότε πήραμε την απόφαση -μαζί με τον Δ.- να επισκέφτουμε την Γκούτσα με οργανωμένη εκδρομή από τη Θεσσαλονίκη, για να ζήσουμε την τρέλα του μεγαλύτερου φεστιβάλ χάλκινων στον κόσμο, το "Κοινοβούλιο της τρομπέτας".
Μιλάμε για πραγματική τρέλα -όχι αστεία-, αν σκεφτεί κανείς ότι σε μια κωμόπολη 2.000 κατοίκων στη βαθιά ενδοχώρα της Σερβίας (στα μέρη που χτυπήθηκαν όσο λίγα κατά τη διάρκεια του εμφυλίου), για μια εβδομάδα συνωστίζονται πάνω από 100.000 κόσμου! Εμείς φτάσαμε την Παρασκευή και καθίσαμε μέχρι τη λήξη του φεστιβάλ, το απόγευμα της Κυριακής. Δηλαδή ήμασταν στο peak των εκδηλώσεων και του κεφιού! Ειδικά, το βράδυ του Σαββάτου δεν μπορώ να υπολογίσω πόσο κόσμο είχε, αλλά δεν έχω ξαναδεί σε ένα μέρος τόσο πολύ κόσμο μαζεμένο. Όπου και να πήγαινες μέσα στο χωριό, ακόμα και στο γήπεδο, δεν χωρούσες να περάσεις!
Μέχρι να προσαρμοστούμε στο τι βλέπαμε, τι ακούγαμε και τι ζούσαμε, μας πήρε λίγο χρόνο. Με απλά λόγια, πρόκειται για το μεγαλύτερο πανηγύρι που μπορεί να παραβρεθεί κάποιος. Κανονικό πανηγύρι, χωριάτικο, με όλη τη σημασία της λέξεως. Με γύφτους, λούνα παρκ, γυναίκες να χορεύουν στα τραπέζια, τσίκνα και ποτά! Όπως γίνεται μια μέρα το χρόνο το πανηγύρι του χωριού σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, σκεφτείτε αυτό να γίνεται επί μια εβδομάδα σε καθημερινή βάση και στον πολλαπλάσιο βαθμό, ασταμάτητα! Παντού έψηναν, σούβλιζαν γουρούνια, αρνιά -μέχρι και αγελάδες!-, τα μπιφτέκια και τα σουβλάκια έδιναν κι έπαιρναν!
Σε όλους τους δρόμους του χωριού τριγυρνούσαν μπάντες με χάλκινα που, αν τις ασήμωνες, μπορούσαν να παίζουν για ώρα στο αυτί σου! Όλοι κινούνταν στο ρυθμό της τρομπέτας (υπάρχει μέχρι και το μουσείο της τρομπέτας στο χωριό). Υπήρχαν και πολλές εκδηλώσεις σε διάφορα σημεία του χωριού, που δεν ήταν δυνατό να τις παρακολουθήσεις όλες. Το Σάββατο το βράδυ πετύχαμε μέχρι και καλλιστεία ομορφιάς, με κάποιες εκπληκτικές Σλάβες, οι οποίες φορούσαν νυφικά, τουαλέτες και παραδοσιακές φορεσιές -ή πορνοπαραδοσιακές, όπως τις ονόμασα.
Το αλκοόλ εννοείται πως έρεε άφθονο. Βασικός χορηγός του φεστιβάλ ήταν τοπική μπίρα, η Jelen. Επομένως, παντού την πουλούσαν είτε σε κουτάκια των 500ml είτε σε δίλιτρα(!) μπουκάλια, πολύ φθηνά φυσικά. Θραύση έκανε και η rakija, κάτι σαν τη δικιά μας ρακή. Από το πρωί ξεκινούσε το... πιώμα και τελείωνε αργά το βράδυ. Νομίζω πως μετά από κάποιο σημείο, γύρω στις 12 η ώρα τη νύχτα, δύσκολα έβρισκες ξεσούρωτο άνθρωπο! Η αλήθεια είναι ότι κατά κάποιο τρόπο αναγκάζεσαι να πιεις και για ν' αντέξεις τα ντεσιμπέλ των χάλκινων και για να μη σ' ενοχλεί οτιδήποτε άλλο πχ. η άπειρη βρομιά.
Οι τουρίστες που είχαν βρεθεί στην Γκούτσα ως κατασκηνωτές, έκαναν ελεύθερο κάμπινγκ στα τριγύρω λιβάδια, ενώ πολλοί ντόπιοι τους άφηναν να κατασκηνώσουν στις αυλές τους! Προφανώς έναντι πινακίου φακής. Γενικά, οι ντόπιοι έδειχναν τρομερή ανοχή σε οτιδήποτε, από τους τόνους σκουπιδιών μέχρι τους φεστιβαλιστές που κατουρούσαν παντού μέσα στο χωριό. Λογική η νοοτροπία τους, καθώς αυτή τη βδομάδα αναμένουν όλο το χρόνο για να βγάλουν τα προς το ζην. Κάποιοι ίσως να μην κάνουν άλλη δουλειά παρά να περιμένουν το φεστιβάλ για να πουλήσουν την πραμάτεια τους.
Εξάλλου, πρώτη φορά σε τέτοιες εκδηλώσεις είδα -αυτό που λέμε στην Ελλάδα και ποτέ δεν γίνεται όμως- τη διακριτική παρουσία της αστυνομίας. Οι ένστολοι έκοβαν βόλτες στο χωριό χωρίς να κάνουν απολύτως τίποτε. Μετά από κάποια ώρα ξεκούμπωναν και τα πουκάμισά τους ελαφρώς, κάπνιζαν κανένα τσιγάρο και έπιναν και μπιρίτσα! Αυτά είναι... Μπροστά τους μπορεί να λιποθυμούσε κόσμος από το πιοτό, αλλά αυτοί τίποτα! Σιγά μη χαλούσαν τη ζαχαρένια τους. Και καλά έκαναν, βέβαια.
Το πάρτι κάθε βράδυ κατέληγε στο γήπεδο του χωριού, όπου ήταν το main stage. Εκεί την Παρασκευή έγινε μεγάλος χαμός, καθώς διαγωνίζονταν οι υποψήφιες καλύτερες μπάντες της Σερβίας. Η συναυλία είχε το χαρακτήρα battle, δηλαδή ανέβαιναν στη σκηνή δύο ορχήστρες και έπαιζε ένα κομμάτι η μια και μετά "απαντούσε" η άλλη. Απίστευτο σκηνικό! Επίσης, πολλές μπάντες έπαιζαν και διασκευές γνωστών κομματιών, όπως το "Je veux", το "Tu vuo fa l' Americano", ακόμα και το "Gimme, gimme a man after midnight" των ΑΒΒΑ!
Η κεντρική συναυλία έλαβε χώρα το σαββατιάτικο βράδυ με την Boban i Marko Markovic orkestar. Πρόκειται για την μπάντα του Μπόμπαν Μάρκοβιτς, ο οποίος θεωρείται ο καλύτερος τρομπετίστας στη Σερβία και λατρεύεται σαν θεός. Παλιότερα είχε κερδίσει συνεχόμενες φορές τον τίτλο στον διαγωνισμό της Γκούτσα και τώρα τον φέρνουν κάθε χρόνο εκτός συναγωνισμού. Όντως ήταν άπαιχτος! Το φεστιβάλ έκλεισε την Κυριακή το απόγευμα με τη συναυλία του Γκόραν Μπρέγκοβιτς, ο οποίος τραγούδησε από τα κλασικά σέρβικα κομμάτια μέχρι και στα ελληνικά (Να 'ταν η χαρά οικόπεδο) και στα ιταλικά (Βella ciao). Κι εκεί έγινε μακελειό!
Κάποιες μικρές αλλά σημαντικές παρατηρήσεις:
1. Είναι γεγονός πως η Σερβία έχει μείνει πολύ πίσω ακόμα σαν χώρα. Ενδεικτικό είναι ότι ακόμα και νεαρά παιδιά δεν γνωρίζουν αγγλικά! Επομένως, ήταν πολύ δύσκολο να συνεννοηθούμε. Αλλά και στο ξενοδοχείο που μέναμε μόνο δύο-τρία άτομα από αυτούς που δούλευαν καταλάβαιναν και ψιλομιλούσαν την αγγλική.
2. Το φεστιβάλ έχει χαρακτήρα εθνικιστικού φολκλόρ. Δεν το γνωρίζαμε, όμως το καταλάβαμε με το που πατήσαμε στο χωριό. Όλοι οι Σέρβοι κυκλοφορούν με σημαίες στα χέρια, άλλοι φορούν πηλίκια στρατιωτικά, ενώ οι μπάντες παίζουν συχνά εθνικά εμβατήρια. Στα πάμπολλα υπαίθρια μαγαζάκια πουλούσαν μπλούζες με τον Μλάντιτς, τον Κάρατζιτς και άλλους εθνικούς τους ήρωες. Εννοείται πως Κοσοβάροι και Αλβανοί δεν υπήρχαν! Δεν με ενόχλησε προσωπικά το θέμα και το δικαιολογώ πλήρως. Αν σκεφτεί κανείς τι έχει τραβήξει αυτός ο λαός τα τελευταία 20 χρόνια (τέσσερις πολέμους!), είναι λογικό να είναι πολύ φρέσκες οι αναμνήσεις και ακόμα νωπό το αίμα των δικών τους ανθρώπων, συγγενών, φίλων. Εμάς πάντως μας συμπαθούσαν μόνο και μόνο σαν Έλληνες και ορθοδόξους.
3. Για την ομορφιά των Σέρβων γυναικών δεν χρειάζεται να πω κάτι το καινούριο. Γενικά, δεν έβλεπες χοντρή γυναίκα. Για κυτταρίτιδα ούτε λόγος. Άρα έκρινες μόνο το πρόσωπο! Οι κακίες λένε ότι είναι όλες λεπτές γιατί ακόμα δεν έχουν και πολλά χρήματα για φαγητό. Ελέγχονται ως ελληνικές γυναικείες κακοκήθειες...
4. Όπως και να το κάνουμε με κάποιους λάους έχουμε πολλά πράγματα που μας ενώνουν. Έτσι και με τους Σέρβους. Αδέλφια μαζί και στα δύσκολα και στα όμορφα!
