Μια βδομάδα στο Λονδίνο

Μετά από 9 μήνες στρατιωτικής οκνηρίας είχα την τύχη να βρεθώ για μια βδομάδα στο Λονδίνο. Στα φοιτητικά μου χρόνια πάντα υπήρχαν φίλοι στο "νησί" πρόθυμοι για να με φιλοξενήσουν, αλλά δεν έκατσε ποτέ η φάση. Τώρα, μετά το πέρας του φανταρικού αποδείχτηκε χρυσή ευκαιρία. Καλοί φίλοι σπουδάζουν εκεί και πέρασα μαζί τους ένα υπέροχο 6ήμερο.

Ήμουν δώδεκα χρονών όταν είχα επισκεφτεί τον φοιτητή τότε αδερφό μου στο Έσσεξ. Θυμάμαι όμως πολύ καλά τις εντυπώσεις μου από την αυθημερόν επίσκεψη στο Λονδίνο. Είχαμε πάει σε τουριστικά μέρη -must, σύμφωνα με τους οδηγούς- όπως το Μουσείο της Madame Tussaud's, το Βρετανικό Μουσείο, το Πλανητάριο, είχαμε κάνει και βόλτα με το καραβάκι στον Τάμεση, ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, Αβαείο του Γουεστμίνστερ, Big Ben. Οπότε στην επιστροφή μου μετά από τόσα χρόνια στην αγγλική πρωτεύουσα, αποφορτισμένος από το άγχος να δω κάποια στάνταρ μέρη, είχα την ευκαιρία να σεργιανίσω στους δρόμους (πολύ περπάτημα) και να κατανοήσω, στα πλαίσια του εφικτού, τον τρόπο ζωής των Λονδρέζων.

Μεταφορές

Το μετρό του Λονδίνου -αν και το πιο παλιό στον κόσμο- είναι από τα τελειότερα μέσα μεταφοράς που έχω συναντήσει. 13 γραμμές συνδέουν όλη την πόλη και μπορείς σε σύντομο χρονικό διάστημα να βρίσκεσαι εκεί που θέλεις. Άλλωστε για τον τουρίστα, το κάθε αξιοθέατο είναι ζήτημα να απέχει 3 λεπτά από κάποια στάση του μετρό. Η μεγαλύτερη καθυστέρηση για τον επόμενο συρμό ήταν 2 λεπτά σε ώρες αιχμής. Γι' αυτό εκατομμύρια κόσμου το χρησιμοποιούν καθημερινά (είναι αστείο να λέμε ότι έχει κόσμο και το μετρό της Αθήνας!).

Το καλύτερο; Ο τρόπος ελέγχου των εισιτηρίων. Φυσικά, υπάρχουν μπάρες για να κατέβεις σε κάθε υπόγειο σταθμό. Επομένως, αν δεν έχεις πληρωμένο εισιτήριο, πολύ απλά δεν μπαίνεις. Το ίδιο και για να βγεις από κάποιον σταθμό πρέπει να ακυρώσεις το εισιτήριό σου για ν' ανοίξουν οι μπάρες. Ούτε εισπράκτορες, ούτε τίποτε.

Για τα περίφημα κόκκινα λεωφορεία δεν έχω κάτι να αναφέρω. Το μόνο που έμαθα από τους φίλους μου που τα χρησιμοποιούν είναι ότι λειτουργούν όλο το 24ωρο -σε αντίθεση με το μετρό- και κατά συνέπεια είναι χρήσιμα για τις βραδινές εξόδους.

Φαγητό

"Σε τι δεν είναι καλοί οι Άγγλοι; Στο φαγητό. Ε, λοιπόν, έφεραν τους ξένους να τους μαγειρεύουν!", σχολίαζε ο φίλος μου ο Π. και έχει απόλυτο δίκιο. Ιταλικά, μεξικάνικα, ινδικά, κινέζικα, τούρκικα, ελληνικά εστιατόρια βρίσκονται σε κάθε γωνιά του Λονδίνου για να ικανοποιήσουν τις ορέξεις των ντόπιων, αλλά κυρίως των τουριστών και δη των καλοφαγάδων.

Τις καλύτερες εντυπώσεις μού άφησαν τα πορτογαλικά κοτόπουλα των Nando's που φάγαμε στο Notting Hill, οι απίστευτες μακαρονάδες στο ιταλικό Vapiano κοντά στην Oxford Street και τα "βρώμικα" μα τόσο καθαρά κεμπάπ στο τουρκικό Opuz του Soho. Σε κανένα από αυτά δεν πλήρωνες πάνω από 12 λίρες το άτομο. Νορμάλ τιμές δηλαδή αν συγκρίνει κανείς με τα ελληνικά δεδομένα, όπου η ταρίφα έχει πάει στο 20ευρο.

Αξιοπερίεργη είναι και η συνήθεια των Άγγλων σε σχέση με το αλατοπίπερο. Παντού, έχουν το αλάτι με μία τρυπούλα και το πιπέρι με τις πολλές! Μάλλον θα έχουν συνυπολογίσει το πόσο βλαβερό είναι το αλάτι. Δεν βρίσκω άλλη εξήγηση. Συν το ότι λατρεύουν τα καρυκεύματα. Πλάκα έχει.

Αξιοθέατα

Από τα μουσεία που πήγα με τη φίλη μου την Ι., τις καλύτερες των εντυπώσεων μου άφησε τόσο το Tate Modern όσο και το Victoria & Albert Museum. Για το πρώτο που βρίσκεται στις όχθες του Τάμεση είχα ακούσει τα καλύτερα λόγια. Εξωτερικά, ένα ογκώδες και επιβλητικό κτίριο. Εσωτερικά, άπειρα εκθέματα κατανεμημένα σε πολλούς ορόφους. Κάποια ήταν ξεχωριστά, άλλα ήταν απλά "προχώ". Νταλί, Μιρό, Πικάσο οι γνωστοί, δεκάδες οι άγνωστοι καλλιτέχνες. Ανάμεσά τους και ένας Έλληνας: ο Γιάννης Κουνέλης. Σ' έναν όροφο είχε αφιέρωμα στον Ορόθκο, όπου πλήρωνες εισιτήριο. Δεν του κάναμε την τιμή. Όχι γιατί ήταν πολλά τα χρήματα, αλλά είχαμε δει τόσα έργα και διαβάσει τόσες ιστορίες πίσω από τα έργα για να καταλάβουμε "τι εννοεί ο ποιητής", που ζαλιστήκαμε στην κυριολεξία.

Στο δεύτερο μουσείο -αυτό της Βικτωρίας και του Αλβέρτου- τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Κλασικό μεσαιωνικού τύπου κτίριο, στο οποίο εκτίθενται έργα από το 1500 και ύστερα. Η εποχή της τεράστιας ακμής της Αγγλίας. Από τις κρεβατοκάμαρες των βασιλιάδων και των ιπποτών μέχρι χάρτες της εποχής και οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς. Υπήρχαν διακριτά τμήματα στο μουσείο που αφορούσαν την ιαπωνική αυτοκρατορία. Εκεί, τα σπαθιά ήταν σε πρώτη μοίρα, όπως και οι πανοπλίες των αυτοκρατόρων. Ενώ αλλού υπήρχαν αναγεννησιακοί πίνακες κυρίως από την Ιταλία.

Εκεί που έπαθα το σοκ, όμως, ήταν κατά την επίσκεψη στο γήπεδο της Άρσεναλ. Το επιβλητικότατο Emirates απέχει μόλις τρεις στάσεις από τη Russell Square (πολύ κεντρικό σημείο του Λονδίνου), όπου συνάντησα τον Π. για να πάμε παρέα. Μόλις βγαίνεις από το μετρό, δεν είναι δύσκολο να το βρεις. Το αντικρίζεις μονομιάς. Ανάμεσα στα κλασικά διώροφα σπίτια ένα τεράστιο γήπεδο, που σε κάνει να αναρωτιέσαι "πού βρήκαν τόσο χώρο για να το χτίσουν". Πλησιάζοντας πετυχαίνουμε μια μπουτίκ, μα δεν μπαίνουμε. Πιο πέρα υπάρχει μια μεγαλύτερη! Εκεί βρίσκεις ό,τι χωράει ο νους σου σε σχέση με την Άρσεναλ. Αρπάζω την ευκαιρία για να πάρω ως ενθύμια μια κούπα και ένα ωραιότατο t-shirt. Στο εσωτερικό του γηπέδου δεν μπήκαμε, αλλά είδαμε απ' έξω τις πολυτέλειές του: εστιατόρια, μπαρ, κυλιόμενες σκάλες, σε κάθε πλευρά του. Φεύγουμε μαγεμένοι.

Τέλος, δεν θα μπορούσα να μη σχολιάσω το μέρος αυτό που λέγεται Camden Town. Εκ πρώτης όψης, φτάνοντας εκεί, φαίνεται σαν μια ακόμη λονδρέζικη συνοικία, μόνο που έχει λίγα παραπάνω μαγαζάκια. Προχωρώντας όμως βλέπεις μια τεράστια υπαίθρια αγορά που όμοιά της σπάνια συναντάς. Σαν να βλέπεις 100 φορές το Μοναστηράκι! Ο καθένας πουλάει την πραμάτια του. Όλες οι φυλές του Ισραήλ είναι εδώ και όχι μόνο. Και οι πάνκηδες είναι εδώ. Εντύπωση μου προκαλεί ένα μεγάλο κατάστημα, όπου παίζει δυνατή μουσική, έχει χορεύτριες στην είσοδο, χαμηλό φωτισμό, black light και θυμίζει club. Έχει από ρούχα μέχρι sex toys. Το ίδιο μπάχαλο επικρατεί παντού. Ένας πωλητής μπορεί να έχει στο μαγαζί του από τασάκια μέχρι δερμάτινα. Και οι μυρωδιές από τα μαγειρεία σού σπάνε τη μύτη. Όποιος δεν έχει πάει Camden, δεν έχει πάει πουθενά!

Μπυραρίες-pubs

Στο πιο ωραίο μαγαζί έτυχε να πάω τη δεύτερη κιόλας μέρα του ταξιδιού. Για την ακρίβεια πέτυχε, καθώς η Ι. μου έλεγε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μη σ' αρέσει το 1001. Πήγαμε μόλις είχε βραδιάσει. Το μέρος ήταν πολύ χύμα: στο πρώτο stage όλοι άραζαν σε μαξιλάρες και σε παλιούς καναπέδες, άλλοι χρησιμοποιούσαν τα laptop τους. Πιο πέρα, μια βιβλιοθήκη που δημιουργήθηκε χάρη στα ξεχασμένα βιβλία του κόσμου! Ένας dj παίζει χαλαρές μουσικές. Τρώμε ένα burger (α ναι, έχει και φαγητό) και πίνουμε μια μπύρα. Και μια δεύτερη. Φεύγοντας περνάμε από το δεύτερο stage, όπου ένα συγκροτηματάκι σκάλιζε τις κιθάρες του. Άλλη φάση...

Πολύ όμορφα ήταν και στο Freud. Ένα ξακουστό μπαράκι σύμφωνα με τον Π. στο κέντρο του Λονδίνου. Φαινομενικά πρόκειται για ένα κατάστημα με γυαλικά, αλλά κατεβαίνοντας μια εξωτερική σκάλα οδηγείσαι στο υπόγειο μπαρ. Ήταν η ώρα που σχολούσε ο κόσμος, με αποτέλεσμα πολλοί κοστουμαρισμένοι τύποι να απολαμβάνουν τα mojito τους. Γενικά, οι περισσότεροι έπιναν κοκτέιλ, μια και στην Αγγλία είναι κοροϊδία το να παραγγείλεις ποτό. Το χρυσοπληρώνεις και σου βάζουν και το 1/3 απ' ό,τι στην Ελλάδα! Άρα χρειάζεσαι τριπλή δόση! Ο κόσμος πάει κι έρχεται. Το μέρος γεμίζει σχεδόν ασφυκτικά, αλλά δεν μας ενοχλεί κανείς. Αφήστε που μιλάμε ελεύθερα στη γλώσσα μας, χωρίς να έχουμε το άγχος μήπως μας καταλάβει κανένας.

Τη βραδιά που είχε άγωνα Τσάμπιονς Λιγκ (και τι αγώνα, Άρσεναλ-Μπαρτσελόνα 2-1) την περάσαμε μαζί με μαύρες μπύρες σε μια μεγάλη pub δίπλα στον Τάμεση και πολύ κοντά στο πανεπιστήμιο του Π. Το Walkabout -με πολλές τηλεοράσεις σε κάθε μεριά του, για να βλέπουν όλοι- ήταν κατάμεστο λόγω του ματς από Άγγλους και Ισπανούς. Και πολλές γυναίκες! Στην Αγγλία βλέπουν κι αυτές ποδόσφαιρο και μάλιστα παθιασμένα. Το ματς ήταν ανάλογο των προσδοκιών, με σασπένς και ανατροπή. Το ζήσαμε όπως το άξιζε. Στο τέλος πανηγυρίσαμε και φύγαμε γεμάτοι.

Συμπέρασμα

Η εβδομάδα που πέρασα στο Λονδίνο μ’ έκανε σίγουρα να μελαγχολήσω γυρνώντας στην Ελλάδα. Δεν τίθεται κανένα θέμα σύγκρισης με τη Θεσσαλονίκη ή την Αθήνα. Όπως και να το δει κανείς, οι Άγγλοι είναι μπροστά. Μας δείχνουν το δρόμο. Μου έχει μείνει η φράση που μου είπε ο Π. (και αυτός με τη σειρά του την άκουσε από ένα γνωστό του): «Είναι πούστηδες. Αλλά είναι οργανωμένοι πούστηδες!».

Το κράτος εκεί έχει απολύτως διακριτική παρουσία -αναφέρομαι και στην αστυνομία- και κάνει τα πάντα ώστε να βοηθήσει σε απλά καθημερινά πράγματα τους πολίτες. Αλλά και οι άνθρωποι μεταξύ τους, με όλες τις προστριβές που μπορεί να υπάρξουν σε μια κοινωνία 10 εκατομμυρίων, συνεννοούνται, συμμετέχουν, αδιαφορούν όταν πρέπει, σέβονται τον άλλον, ζουν. Αλήθεια, εκεί δεν βρίσκεται η ουσία του πολιτισμού; Στην ποιότητα της καθημερινότητάς μας;

ΥΓ1: Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω μια-δυο αγγλικές παραξενιές (ανάμεσα στις πολλές) που εντόπισα. Αρχικά, το θέμα με την ανυπαρξία(;) μείκτη στις βρύσες που να συνδυάζει κρύο και ζεστό νερό. Στο μπάνιο με δυσκόλεψε αφάνταστα να βρω την κατάλληλη θερμοκρασία. Προφανώς, θα έχουν τους λόγους τους που εξακολουθούν να διατηρούν αυτό το σύστημα. Υποθέτω για λόγους οικονομίας.

ΥΓ2: Επίσης, θα μου μείνει η αντίδραση του ξαφνιασμένου ταμία ή σερβιτόρου, όταν πήγαινα να τον διευκολύνω με τα ρέστα που όφειλε να μου δώσει. Ως κλασικός Έλληνας π.χ. όταν έπρεπε να πληρώσω το ποσό των 26,10 λιρών, έβγαλα 30 λίρες σε χαρτονομίσματα και του δίνω και άλλα 1,10 λίρες σε κέρματα, ώστε να μου δώσει ρέστα ένα 5λιρο. Έλα ντε, που αυτή τη διευκόλυνση δεν την καταλαβαίνουν! Διότι καταρχάς έχουν πάντα ρέστα και επίσης δεν νοείται περίπτωση να σου φάνε ούτε cent! Δεν το συζητάω ότι -στο προηγούμενο παράδειγμα- αν έδινα 100λιρο, δεν θα γκρίνιαζαν όπως στην Ελλαδάρα.