Europa, quo vadis?

Πρόλογος
Πριν από ένα μήνα περίπου, ένα από τα εκατοντάδες άρθρα που δημοσιεύονται σε καθημερινή βάση σε όλα τα ειδησεογραφικά sites του κόσμου, έπεσε στην αντίληψη του γράφοντος (Δ) και αποτέλεσε την αφορμή για τον ενδιαφέροντα διάλογο που ακολουθεί παρακάτω. Ο Βρετανός αρθρογράφος του BBC, με αφορμή το χαράτσι μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ και τη γενικότερη φοροκαταιγίδα των τελευταίων μηνών, χαρακτηρίζει εν ολίγοις τους Έλληνες "αξιολύπητους", διότι καλούνται να ζήσουν χρόνια λιτότητα.

Το συγκεκριμένο άρθρο προώθησα μέσω mail σε κάποιους φίλους -κυρίως σε ανθρώπους που ζουν στο εξωτερικό- για να δω τις αντιδράσεις τους. Την οργή της εξέφρασε αρχικά η φίλη μου travelyourmind (E), που ζει τον τελευταίο χρόνο στην Αγγλία, και (μας) οδήγησε στην ανταλλαγή ορισμένων γόνιμων απόψεων-ερωτημάτων για το όλο μέλλον της Ευρώπης. Όπως συμβαίνει συνήθως στις συζητήσεις, η κουβέντα ξεχείλωσε και κινήθηκε σε διάφορα ζητήματα με επίκεντρο πάντα την Ευρώπη και το μέλλον της.

Διάλογος
Ε: Έχει πολλές πτυχές το άρθρο και συμφωνώ με πολλές από αυτές, αλλά ο τρόπος που εκφράζεται ο αρθρογράφος στην αρχή με εξόργισε πραγματικά! Είναι τρομερά άσχημα αυτά που γράφουν και προσβλητικά. Καμία δημοσιογραφική δεοντολογία.

Προσωπικά, πιστεύω ότι αυτοί που παίρνουν εντολές να γράφουν μ' αυτόν τον τρόπο είναι ακόμα π ιο αξιολύπητοι απ' ό,τι εμείς. Και ειδικά οι Άγγλοι, οι οποίοι ούτε καν ασχολούνται με το s ingle currency, που ξαφνικά τους νοιάζει! Και να μη μιλήσω για "ever closer union", γιατί είναι η χώρα που έβαλε τι ς περισσότερες τρικλοποδιές στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
-----------
Δ: Μα εγώ το βρήκα πολύ σωστό. Sympathetic, όπως λένε και τα αγγλούρια. Η γλώσσα των περισσότερων Άγγλων αρθρογράφων είναι οξεία σε ορισμένα σημεία. Αλλά αυτά που λέει ο τύπος είναι αληθινά. Στο κάτω-κάτω οι Άγγλοι δεν έχουν άμεσα (οικονομικά) ωφέλη από εμάς, όπως π.χ. οι Γερμανοί. Άρα είναι και πιο αντικειμενικοί κρίνοντας αυτά που ζούμε.

Όσο για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση που γράφεις, άσε να δούμε πώς θα καταλήξει σε λίγα χρόνια, γιατί προβλέπω ότι οι Άγγλοι έκαναν μεγάλη μαγκιά που δεν μπήκαν στο ευρώ και δεν πολυσυμμετέχουν στα της Ευρώπης. We 'll see...

-----------

Ε: Έτερον εκάτερον. Το αν έπραξαν σωστά είναι άλλο θέμα, όπως και το αν είναι καλή ή κακή η ευρωπαική ολοκλήρωση. Όμως, οι Άγγλοι που είναι οι πρώτοι που την πολεμουν, γιατί ουσιαστικά δεν την έχουν ανάγκη, δεν μπορούν να κατηγορούν γι' αυτό τους Έλληνες που την έχουν ανάγκη (σύμφωνα έστω με την πολιτική πλειοψηφία). Είναι παράδοξο, και αυτό το στυλάκι δε θάπρεπε να το έχει -κατα τη γνώμη μου- κανένας δημοσογράφος που θάθελε να λέγεται αντικειμενικός. Έλεος πια με τις "κασσάνδρες" και τους καταστροφολόγους.

-----------

Δ: Οπότε δεν νομίζω να την πολεμούν πράγματι, εφόσον δεν την έχουν ανάγκη. Τα τελευταία χρόνια μάλλον αδιάφορους τους βλέπω.

Πάντως, νομίζω ότι θα προλάβουμε να ζήσουμε -ίσως και σύντομα- ή την πλήρη ομοσπονδιοποίηση της Ευρώπης (με ή χωρίς την Ελλάδα μέσα δεν ξέρω) στα πρότυπα των ΗΠΑ ή τη διάσπασή της και την επαναδημιουργία εθνικών κρατών (ή έστω μικρότερων περιφερειών, τα Βαλκάνια μια ένωση, οι χώρες της Βαλτικής μαζί, Γερμανία-Γαλλία-Αυστρία-Ολλανδία-Βέλγιο μαζί(;), ιβηρικές χώρες κ.ο.κ.).

-----------

Ε: Οι Άγγλοι πάντα πολεμούσαν κάθε προσπάθεια για ευρύτερη ενοποίηση. Αυτοί και οι Δανοί είναι οι κατεξοχήν ευρωσκεπτικιστές. Αυτό είναι γεγονός, βλ. και την επιλογή τους να μείνουν εκτός του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων μετά τη Λισσαβώνα που έγινε δεσμευτικός.

Ό,τι λέω δεν σχετίζεται τόσο με τη στάση των Άγγλων. Περισσότερο συμφωνώ μαζί τους σε αυτό το θέμα παρά διαφωνώ. Σίγουρα όμως διαφωνώ με ένα δημοσιογράφο και δη Άγγλο, ο οποίος κράζει την Ελλάδα ως χώρα που στέκεται εμπόδιο σε αυτό που η ίδια του η χώρα έχει την πρωτοκαθεδρία (αλλά ίσως καλά κάνει!). Δηλαδή, 1) είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα; και 2) από πότε τον έπιασε ο "πόνος";

Γι' αυτό που λες για ομοσπονδιοποίηση ή διάσπαση, νομίζω ότι εκεί οδεύουν τα πράγματα και συμφωνώ μαζί σου. Έτσι κι αλλιώς, ο στόχος από το '50 ήταν η ομοσπονδιοποίηση. Αλλά η διάσπαση θα είναι η έκπληξη. Και το πρόβλημα, όσο μπορώ να καταλάβω, είναι το ίδιο το "σύστημα" που θέλει συγκεντρωμένες δυνάμεις, μετοχές, κεφάλαια, τράπεζες (συγχωνευμένες), για να αντιμετωπίζουν τους εξίσου μεγάλους αντιπάλους τους. Γι' αυτό δημιουργήθηκε και η Ε.Ε., για να υπηρετήσει και να βοηθήσει τα μέλη της να αντεπεξέλθουν στο πρόβλημα.

Επειδή αυτό το σύστημα θέλει να γίνεται ένας αγώνας και μάλιστα "race to the bottom", προσωπικά πιστεύω ότι είναι αντιανθρώπινο. Δεν είναι τυχαίο πως τα περισσότερα ψυχοφάρμακα δίνονται στις αναπτυγμένες χώρες που έχουν τρελούς ρυθμούς ζωής.

Αν η Ελλάδα μείνει σ' αυτό το μόρφωμα, τότε θα γίνει μεγαλύτερος δούλος, όπως ήταν κάποτε στην αθηναϊκή συμμαχία τα μικρότερα μέλη.

Εκτός αν αυτή η ομοσπονδιοποίηση γίνει με τους σωστούς όρους και εξαλείφοντας το δημοκρατικό έλλειμμα. Βάζοντας δηλαδή σε όλες τις νομοθετικές διαδικασίες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ενισχύοντας τις συνταγματικές μας δικλείδες. Είναι απαράδεκτο που δεν έχουμε σαν χώρα συνταγματικό δικαστήριο. Όταν υιοθετήθηκε το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης, στην Ελλάδα κοιμόμασταν όταν πέρασε σαν νόμος του κράτους, ενώ σε χώρες όπως η Γερμανία (εντάξει έχει την πολιτική ισχύ να ασκήσει βέτο), αλλά και η Κύπρος, η Σλοβακία, η Ιρλανδία (που είναι στην ίδια μοίρα μ' εμάς), τα συνταγματικά τους δικαστήρια αμφισβήτησαν τον ευρωπαϊκό κανονισμό και αναγκάστηκαν να τον αλλάξουν. Το ίδιο συνέβη και στην "data retention directive" από την Ιρλανδία.

Εννοώ ότι μάλλον είναι και λίγο εθνικό το πρόβλημα για το πόσο απομακρυσμένοι είμαστε από τους ευρωπαϊκούς νόμους, οι οποίοι περνούν εύκολα χωρίς κανένα challenging στην Ελλάδα.

----------- 
Δ: Συνεχίζοντας τον ωραίο διάλογο, έχω να σημειώσω τα εξής:

α. Η ομοσπονδιοποίηση δυστυχώς δεν θα γίνει με τους σωστούς όρους ούτε πρόκειται να εξαλείψει το δημοκρατικό έλλειμμα στην Ευρώπη. Καλώς ή κακώς, αν ποτέ λάβει χώρα τέτοια εξέλιξη, θα γίνει με τους όρους που θα θέσει η Γερμανία, διότι αυτοί πληρώνουν σε μεγάλο βαθμό τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και έχουν λόγο για τα πράγματα. Οι Γερμανοί κάνουν κουμάντο και το ζήτημα είναι τι θα αποφασίσουν αυτοί να κάνουν: ή να φύγουν οι ίδιοι από το ευρώ -όπως έχει γράψει πολλάκις ο Βαρουφάκης- ή να προχωρήσουν ενωμένοι με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες προς την τελειωτική ολοκλήρωση(!), όπως υποστηρίζει εδώ ο Μαλούχος.

β. Το δημοκρατικό έλλειμμα δεν θα εξαλειφθεί για πολλούς λόγους. Για να προχωρήσει η ομοσπονδιοποίηση χρειάζεται ευρωσύνταγμα, και κατά συνέπεια κατάργηση των εθνικών συνταγμάτων και των συνταγματικών δικαστηρίων. Η πρώτη απόπειρα ευρωσυντάγματος έπεσε στο κενό, διότι διάφοροι λαοί της Ευρώπης αντιστάθηκαν. Επομένως, και να ψηφιζόταν θα ήταν θνησιγενές. Αλλά και το μελλοντικό ευρωκοινοβούλιο δεν μπορεί παρά να μην είναι δημοκρατικό, καθόσον εκεί θα πλειοψηφούν οι μεγάλες χώρες, Γερμανία, Γαλλία κτλ., και άρα οι μικρές θα καταστούν κράτη-παρίες της Ευρώπης.

γ. Το συνταγματικό δικαστήριο όμως δεν είναι πανάκεια. Και πιθανές προσπάθειες ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μπορεί να "χτυπήσουν" στα διάφορα κρατικά συνταγματικά δικαστήρια. Όπως και τώρα, κάθε οικονομική ενίσχυση στην Ελλάδα πρέπει να εγκρίνεται από το δικαστήριο της Καρλσρούης! Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην περίπτωση ενός νέου ευρωσυντάγματος. Το ότι εμείς δεν έχουμε τέτοιο δικαστήριο και οι ευρωπαϊκοί νόμοι γίνονται ευκολότερα τμήμα της νομοθεσίας μας ίσως δείχνει το πόσο ευρωπαϊστές είμαστε, σε αντίθεση με όσες χώρες έχουν! Σίγουρα είμαστε απομακρυσμένοι, όπως λες, αλλά μάλλον το κάνουμε σκόπιμα, διότι είμαστε αρκετά πεπεισμένοι πως ό,τι νόμος ψηφίζεται από την Ε.Ε. είναι προς τη θετική πλευρά!

Επίλογος

Η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης συνεχίζεται. Και θα συνεχιστεί μέχρι οι τωρινοί ηγέτες -ή αυτοί που θα τους διαδεχτούν- πάρουν στα σοβαρά την υπόθεση "ευρωπαϊκή ολοκλήρωση". Διαφορετικά, και αν συνεχίσουν να συμπεριφέρονται όπως κάνουν τον τελευταίο καιρό, η Ε.Ε. θα διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη.

Ήδη, στην Αγγλία οι ευρωσκεπτικιστές βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος πιέζουν για πιθανή αποχώρηση με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ο Σαρκοζί και η Μέρκελ αλληλοκατηγορούνται και προσπαθούν να επανεκλεγούν σκυλεύοντας το πτώμα της Ελλάδας. Η Ιταλία του Μπερλοσκούνι παίρνει σειρά πίσω από εμάς. Μήπως θα ήταν πιο σωστός ο τίτλος του άρθρου να είναι "Pity the E.U.";